چرا موهايمان سفيد مي شوند؟

شايد اين سؤال همواره مطرح باشد كه چرا موهايمان سفيد مي شوند؟ رنگ مو و مطالب مربوط به آن موضوع جالب و پيچيده اي است و جدا از آن كه عامل زيبايي است، محافظ و نگهبان ِ سر درمقابل اشعه ماوراء بنفش هم هست. در پايين ترين لايه پوست و درمحل پايه و تكيه تار مو، سلول هايي به نام ملانوسيت قراردارند كه دائما تركيبي به نام ملانين را توليد مي كنند، كه همين ملانين عامل رنگ داشتن تار موي رشد كرده است.

 سفيد شدن مو، هيچ ربطي به نوع ملانين موجود در بدن ما يا به عبارتي تيره و روشن بودن موهايمان ندارد.

سلول هاي رنگدانه اي مو براي ساخت ملانين به آنزيم هاي خاصي نياز دارند و براساس تفاوت آنزيم هاي شركت كننده، نوع خاصي از ملانين را توليد مي كنند، از طيف قهوه اي تا سياه و از طيف زرد تا قرمز. اما واقعيت اين است كه سفيد شدن مو، هيچ ربطي به نوع ملانين موجود در بدن ما يا به عبارتي تيره يا روشن بودن موهايمان ندارد. اين اتفاق براي همه مي افتد. سفيد شدن مو در مردان در حدود 30سالگي و در زنان در 35 سالگي رخ مي دهد. ملانوسيت ها هر10 سال، 10 تا 20 درصد از ظرفيت توليد رنگ خود را از دست مي دهند. اگرچه چگونگي از دست دادن اين رنگدانه ها دقيقا مشخص نيست، اما مي دانيم در نخستين مراحل خاكستري شدن مو، ملانوسيت ها هنوز به صورت غيرفعال وجود دارند. وقتي ملانوسيت كاملاً فاقد رنگدانه شود، مو سفيد و اگر تعداد ملانين يك تار مو كمتر از حالت عادي شود آن مو خاكستري و نقره اي مي شود.

غذاهاي مو سياه كن
تجربيات نشان مي دهد كمبود فلزاتي همچون« منگنز»، « روي »، « تيتانيوم»، «  آهن » و«مس» ازعوامل اصلي در سفيد شدن و شكنندگي موها به حساب مي آيند. طبق نظرمتخصصان تغذيه، افرادي كه دچار سفيدي مو هستند بايد ميوه هايي همچون سيب ، گلابي  ، هلو  و همه ميوه هايي كه سرشار ازفلزات گوناگون خصوصا فلز منگنز هستند و نيز مصرف سبزيجاتي همچون سير ، پياز ، موسير و تره كه داراي منگنز هستند را دربرنامه غذايي خود بگنجانند.

مصرف مواد غذايي حاوي مس و منگنز در جلوگيري از سفيدي مو بسيار م?ثر است.

يافته هاي موجود نشان مي دهد در ميان داروهاي گياهي، جوشانده سبوس  گندم، مصرف سنبل الطيب، خوردن روزانه يك قاشق مربا خوري از مخلوط پودر سبوس برنج و شكر يا نبات ساييده شده و قراردادن نان جو در دستور رژيم غذايي نيز در حفظ رنگ مو و كاهش موهاي سفيد موثر است.
«مس» نيز ازجمله عناصري است كه مي تواند بر پوست و مو تاثير بگذارد و حتي از سفيد شدن مو هم جلوگيري كند. خوراكي هايي همچون نخود فرنگي، قارچ  ، آجيل  ، لوبيا، عدس  ، گوجه فرنگي  ، موز  ، آلو ، سويا  و سيب زميني  از جمله غذاهايي هستند كه مقدار قابل توجهي مس را در خود جاي داده اند.

فقط پيري مو را سفيد نمي كند
بايد گفت كه سفيد شدن موها يكي از آشكارترين نشانه هاي بالا رفتن سن است، اما هميشه سفيد شدن مو به علت بالا رفتن روزهاي زندگي نيست و عواملي همچون كمبود  ويتامين B12 ، بيماري تيروئيد  ، نوعي بيماري سيستم ايمني، سيگار كشيدن  (سرعت سفيد شدن مو درسيگاري ها، چهار برابر افراد غير سيگاري است)، كم خوني ، رژيم هاي سخت و طولاني مدت، عوامل ارثي، بيماري ها و افزايش گلبول هاي سفيد خون نيز باعث سفيدي زود هنگام و بيش ازحد موها مي شود.
در تعريف، سفيدشدن موي انسان سفيد پوست زودتر از بيست سالگي و سفيد شدن موي افراد سياه پوست زودتراز سي سالگي را، سفيد شدن زودرس مو مي گويند. البته نسبت به عوامل تغذيه اي و ژنتيكي، حدود سني ذكر شده تغييرمي كند. ازطرفي در برخي افراد موها بسيار زود شروع به سفيد شدن مي كند كه بايد گفت شروع اين اتفاق بستگي به ژني دارد كه از والدين خود به ارث مي بريم. برخي افراد تصورمي كنند يك فشارعصبي شديد يا هول و هراس ناگهاني باعث مي شود موها يك شبه سفيد شود، اما ديدگاه هاي علمي با اين ادعا سازگار نيستند.
دانستني هاي باريك تر از مو

 كندن موي سفيد باعث سفيد شدن موهاي سياه نمي شود، بلكه فقط همان يك تار موي سفيد مجدداً رشد مي كند و بقيه موها شرايط خاص خود را دارند.

1- موي بدن و صورت هم مثل موي سر خاكستري مي شود، اما معمولاً اين اتفاق بعد از تغيير رنگ موي سر به وجود مي آيد.
2- اولين موي سفيد روي سر در شقيقه ها ظاهر مي شود و بعد از آن نوبت به تاج سر و بقيه نقاط پشتي سر مي رسد.
3- برخلاف اعتقاد خيلي ها، كندن موي سفيد باعث سفيد شدن موهاي سياه نمي شود، بلكه فقط همان يك تار موي سفيد مجدداً رشد مي كند و بقيه موها شرايط خاص خود را دارند.
4- ساختار كلي مو با تغيير رنگ آن تفاوت نمي كند، البته موي سفيد به علت چربي كمتر، كمي خشك تر به نظر مي رسد.
5- زناني كه پيش از 35 سالگي موهاي سفيد بسيار زيادي دارند ، تراكم استخواني كمتري نسبت به افرادي كه موهايشان با سرعت معمول سفيد مي شود، دارند.
6- هيچ رابطه اي بين طاسي سر  و سفيد شدن آن نيست و تضميني وجود ندارد كه چون بسياري از موهاي شما ريخته است، موهاي باقيمانده سفيد نشود يا بالعكس. مهم تر ازهمه اين كه دانشمندان به دنبال يافتن روشي هستند تا قدرت و توان توليد ملانين را مجدداً به ملانوسيت ها باز گردانند و موها به رنگ اوليه خود ديده شوند.
نكته: برخي از موهاي سفيد، به ويژه موهاي زبر و كلفت و خاكستري رنگ كه در اطراف شقيقه ها مي رويند، در برابر رنگ مو مقاوم هستند يا در مقايسه با ساير موهاي سفيد به سرعت رنگ خود را از دست مي دهند.
دكتر هانيه زاير رضايي
مدل مو